ArabuluculuğaElverişli Uyuşmazlıklar
Arabuluculuk; Hukuk Uyuşmazlıklarında ArabuluculukKanunu’nda düzenlenmiştir. Kanunun amacı; Hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesindeusul ve esasları düzenlemektir.( HUAK m. 1/1) Kanundaki düzenlemeler uyarınca Arabuluculuğa Elverişli Uyuşmazlıklar bakımındanarabuluculuk, yabancılık unsuru taşıyanlar da dâhil olmak üzere, ancaktarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğanözel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uygulanır. Şu kadar ki, aile içişiddet iddiası içeren uyuşmazlıklar arabuluculuğa elverişli değildir.(HUAK m.1/2) Yine arabuluculuğa elverişli olmayan uyuşmazlıklara örnek olarak şuhususlar verilebilir:
1) Boşanma davası, Babalık davası, Soybağı davası,Nesebin Reddi davası, Cumhuriyet Savcısının yer aldığı davalar,
2) Velayet
3) İflas Davası
Arabuluculuğa ilişkin temel ilkeler; iradi olma veeşitlik (HUAK m. 3), gizlilik (HUAK m. 4), beyan ve belgelerinkullanılmamasıdır. (HUAK m.5) İlkeleri şu şekilde açıklayabiliriz:
1) İradi olma ve eşitlik ilkesinden anlaşılması gereken;taraflar, arabuluculuk ve arabulucuyabaşvurmak, süreci devam ettirmek, sonuçlandırmak veya bu süreçten vazgeçmekkonusunda serbesttirler. Taraflar, gerek arabulucuya başvururken gerekse tümsüreç boyunca eşit haklara sahiptirler.
2) Gizlilik ilkesi; Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkçaarabulucu, arabuluculuk faaliyetiçerçevesinde kendisine sunulan veya diğer bir şekilde elde ettiği bilgi vebelgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlüdür. Aksikararlaştırılmadıkça taraflarda bu konudaki gizliliğe uymak zorundadır.
3) Beyan ve belgelerin kullanılamaması ilkesi; taraflar,arabulucu veya arabuluculuğa katılanlar da dahil üçüncü bir kişi, uyuşmazlıklailgili olarak hukuk davası açıldığında yahut tahkim yoluna başvurulduğunda, aşağıdakibeyan ve belgeleri delil olarak ileri süremez ve bunlar hakkında tanıklıkyapamaz:
a) Taraflarca yapılan arabuluculuk daveti veya bir tarafın arabuluculuk faaliyetine katılma isteği,
b) Uyuşmazlığın arabuluculuk yolu ile sona erdirilmesi için taraflarca ilerisürülen görüşler ve teklifler
c) Arabuluculukfaaliyeti esnasında, taraflarca ileri sürülen öneriler veya herhangi bir vakıaveya iddia kabulü
d) Sadece arabuluculuk faaliyeti dolayısıyla hazırlanan belgeler.
Arabuluculuğa Elverişli Uyuşmazlıklar